به نقل از آرتیها بالاخره پس از ده سال انتظار برای رفع توقیف سریال «سرزمین کهن» به کارگردانی کمال تبریزی است. دو قسمت ابتدایی این سریال با نام «سرزمین مادری» در پلتفرم تلویبیون منتشر شد. یک سریال تاریخی خوش‌ساخت که نه گرد زمان روی آن نشسته و نه می‌توان آن را با آثار اخیر این کارگردان مقایسه کرد. به بهانه انتشار قسمت اول و دوم «سرزمین مادری»، ابعاد مختلف آن را بررسی می‌کنیم.
دلیل توقیف سریال:
این سریال دی ماه ۱۳۹۲ روی آنتن شبکه سه رفت. اما پس از پخش چهار قسمت، به بهانه توهین به قوم بختیاری، با اعتراض فراوانی از سوی برخی مناطق لرنشین روبه‌رو شد. از ادامه پخش آن جلوگیری به عمل آمد. «سرزمین مادری» بعد از این ماجرا توسط کارگردان اصلاح شد. دوباری تا آستانه پخش هم رفت اما هیچ‌گاه رنگ آنتن را به خودش ندید. تا اینکه بالاخره روز ۵ مهر امسال، طلسم آن شکست و تلوبیون دو قسمت اول آن را منتشر کرد.
بازیگران سریال «سرزمین مادری»:
در این سریال شهاب حسینی، جواد عزتی، بابک حمیدیان، الهام حمیدی، امیر آقایی، علی شادمان، نیکی کریمی، محمدرضا فروتن، محسن تنابنده، پژمان بازغی، شبنم قلی‌خانی، ثریا قاسمی، مرحوم پرویز پورحسینی، حسین محجوب، فرهاد قائمیان، هنگامه قاضیانی، حسن پورشیرازی، جعفر دهقان، علیرضا خمسه، میترا حجار، رضا کیانیان، هومن سیدی، سام درخشانی، سعید راد، لیلا زارع، مهران رجبی، ترلان پروانه، ارسلان قاسمی، پریوش نظریه، شهرام قائدی، امیرحسین آرمان و ده‌ها بازیگر مطرح دیگر ایفای نقش کرده‌اند.
خلاصه داستان سریال «سرزمین مادری»:
این مجموعه به بررسی تاریخ سیاسی-اجتماعی ایران از سال ۱۳۲۰ تا پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران می‌پردازد. سریال در بستر زندگی یک پسربچه در قالب سه فصل برای پخش آماده شده‌است.
در فصل اول سریال، کودکی رهی است که نقش او را علی شادمان بازی می‌کند. رهی بعد از بمباران دهکده محل سکونت‌شان توسط نیروهای متفقین، از زیر آوار بیرون کشیده می‌شود. رهی پس از چند روز مراقبت توسط مادرش راهی تهران می‌شود.
سال‌ها بعد او در یک خانواده توده‌ای بعد به یک خانواده درباری سپرده می‌شود. در این خانواده او رفته رفته به هویت خود پی می‌برد. همین باعث می‌شود به یک خانواده دیگر که مذهبی هستند، سپرده شود، اما این پایان ماجراهای او و اطرافیانش نیست.
کاراکترهای سریال:
در دو قسمت ابتدایی، روی بازی علی شادمان در نقش کودکی ده-دوازده ساله به همراه امیر آقایی بیشتر از همه تمرکز می‌شود. علی شادمان پیش از این سریال در فیلم «میم مثل مادر» در نقش کودکی بیمار توانست توجه‌ها را جلب کند. اما در این سریال، بازی دقیق‌تر و ملموس‌تری از او شاهدیم. در همین دو قسمت، شخصیت رهی با چند چالش اساسی روبه‌رو می‌شود. معلم او را تحقیر می‌کند. همکلاسی هایش او را اذیت و تمسخر می‌کنند.
بخش مهمی از بار موفقیت این قسمت دو قسمت روی دوش امیر آقایی است. او هم با گریم توانسته تحکم و جدیت در رفتار و عقایدش را به‌خوبی بازنمایی می‌کند. رفتار میان رهی و اردکانی که به عنوان پدر و پسر معرفی می‌شوند، یکی از نکات مهم این دو قسمت است.
ثریا قاسمی، هنگامه قاضیانی و الهام حمیدی هم با وجود اینکه در این دو قسمت، بازی کوتاهی دارند. اما به طور کامل جایگاهشان در داستان مشخص می‌شود و مختصات نقششان را معرفی می‌کنند.
دونکته مهم سریال
تغییر بازیگران:
طی سال‌های تولید «سرزمین کهن» که خیلی هم طولانی شد، چند بازیگر از مجموعه جدا شدند و نقش خود را به بازیگران دیگری سپردند. مهم ترین آن‌ها شهاب حسینی بود که در فاز دوم نقش «رهی» در سنین جوانی را بازی می‌کرد. او به دلیل طولانی شدن روند تولید «سرزمین کهن» و قراردادی که از قبل برای حضور در «شهرزاد» حسن فتحی بسته بود، از سریال کمال تبریزی جدا شد.
آرش مجیدی جای او را در فاز سوم سریال گرفت و در نقش اول «سرزمین کهن» جلوی دوربین رفت. نکته جالب آن که وقتی در اوایل سال ۹۵، قرار شد بخش‌هایی از فاز دوم، دوباره تصویربرداری شود، شهاب حسینی به این مجموعه بازگشت و در این سکانس‌ها بازی کرد.
علاوه بر او، هنگامه قاضیانی که در فاز اول سریال، حضور دارد، جای خود را به پریوش نظریه داد و در فازهای دوم و سوم سریال، بازی نکرد. جالب آن که سعید راد هم به جای فرهاد قائمیان جلوی دوربین رفت؛ دو بازیگری که اتفاقاً از لحاظ فیزیک بدنی، شبیه هم نیستند!
ممنوع تصویری میترا حجار:
در همان روزهای اول شروع مراحل ساخت «سرزمین کهن»، حاشیه‌ها شروع شد. میترا حجار سفری به خارج از کشور داشت که با پوششی نامتعارف، در یک قسمت از یک سریال تلویزیونی آمریکایی و فرش قرمز یک فیلم سینمایی حضور پیدا کرد و به ایران برگشت و برای بازی در «سرزمین کهن» قرارداد بست.
با این حال خیلی زود مشخص شد که او به دلیل حضور نامتعارف در خارج از کشور، ممنوع‌التصویر شده است و نمی‌تواند در سریال کمال تبریزی حضور داشته باشد. اما در نهایت و در حالی که گمانه‌زنی‌های زیادی مبنی بر فسخ قرارداد میترا حجار با این سریال وجود داشت، کمال تبریزی در سکوت همکاری‌اش را با حجار ادامه داد!