امروز در آرتیها به هنر نساجی یا پارچه بافی می‌پردازیم. هنر پارچه بافی یکی از هنرهای سنتی و مردمی ایران است که در طول قرون برای تولید پارچه‌های زیبا و دست‌ساز استفاده می‌شده است. در این هنر، نخ‌های رنگی روی یک بافت پشمی یا ابریشمی قرار می‌گیرند و با استفاده از مهارت و خلاقیت هنرمند، طرح‌های مختلفی را بر روی پارچه تکمیل می‌کنند.
پارچه بافی در ایران به صورت سنتی و منحصر به فرد انجام می‌شود و هر منطقه‌ای در ایران تکنیک‌ها و طرح‌های خاص خود را دارد. بعضی از مشهورترین مناطق پارچه بافی در ایران شامل گیلان، کرمان، یزد، خراسان و کردستان هستند. در هنر پارچه بافی، از ابزارهای ساده‌ای مانند بافت و قلاب استفاده می‌شود. هنرمندان پارچه باف از طریق تناوب نخ‌ها و تکنیک‌های خاص، طرح‌های هنری و هنرپیشه‌ای را روی پارچه ایجاد می‌کنند. طرح‌ها می‌توانند شامل گل، حیوانات، شکلک‌ها و نقوش هندسی باشند.
این هنر بافت پارچه در ایران تاریخی بسیار قدیمی دارد و همچنان در برخی مناطق ایران به عنوان یک فرآیند دستی و سنتی ادامه می‌یابد. هنر پارچه بافی به عنوان یک هنر زیبا و متمایز از سایر هنرها شناخته شده است و آثار زیبایی را در قالب پارچه‌های دست‌ساز ارائه می‌دهد.
شهر کاشان در ایران به خاطر نساجی های عالی و معروف شناخته می شود. در این شهر، پارچه های با کیفیتی مانند قالی، گلیم و کاشمیر تولید می شوند.
تاریخچه نساجی:
تاریخچه نساجی به دوران باستان بازمی‌گردد، ولی به عنوان یک صنعت مستقل و سازمان‌یافته در ایران از قرن هفتم میلادی شروع می‌شود. نساجی به عنوان یک فرآیند تولید پارچه و پوشاک از طریق بافتن الیاف نخی یا پشمی را می‌شناسیم. در ایران، نساجی به عنوان یک هنر و صنعت مهم شناخته می‌شد و تولیدات نساجی ایران به دلیل کیفیت بالا و طرح‌های زیبا، در سراسر جهان شناخته می‌شد. نخستین مرکز نساجی در ایران در شهر سوزنک، استان فارس بوده است.
در طول تاریخ، نساجی در ایران تحت تأثیر فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف قرار گرفته است. به عنوان مثال، در دوره صفوی، تولیدات نساجی با الهام از هنرهای اسلامی و هنرهای شرقی توسعه یافت. همچنین، در دوره قاجار، تأثیرات اروپایی در طرح‌ها و الگوهای نساجی مشهود است. در قرن بیستم، با ورود صنعت نساجی به ایران، رونق نساجی سنتی کاهش یافت و تولیدات صنعتی جایگزین شد. اما با توجه به ارزش فرهنگی و هنری نساجی سنتی، تلاش‌هایی برای حفظ و توسعه آن در دستور کار قرار گرفته است.
انواع پارچه‌های مختلف در نساجی:
۱٫ کاشمیر: پارچه‌ای است که از الیاف پشم بز کاشمیر تهیه می‌شود و بسیار نرم، گرم و خوش دست است.
۲٫ ابریشم: پارچه‌ای است که از الیاف کرم ابریشم تهیه می‌شود و بسیار لطیف، براق و با کیفیت است.
۳٫ گلیم: پارچه‌ای است که از الیاف پشمی تهیه می‌شود و در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف قابل دسترس است. گلیم به عنوان یک پارچه سنتی و هنری در ایران شناخته شده است.
۴٫ قالی: پارچه‌ای است که از الیاف پشمی تهیه می‌شود و برای تولید فرش‌ها استفاده می‌شود. قالی‌های دستبافت ایران به خاطر طرح‌ها و کیفیت بالا شناخته شده است.
همچنین، پارچه‌های دیگری مانند مخمل، پنبه، لینن و… نیز در نساجی استفاده می‌شوند و بهترین پارچه بسته به نیاز و استفاده هر فرد ممکن است متفاوت باشد.
الیاف طبیعی در صنعت نساجی:
۱٫ پنبه: الیاف پنبه از گیاه پنبه به دست می‌آیند و بسیار نرم و جذب کننده رطوبت هستند. این الیاف برای تولید پارچه‌های نرم و راحت استفاده می‌شوند.
۲٫ پشم: الیاف پشم از گوسفندان به دست می‌آیند و دارای خواص عایق‌بر و نرم هستند. این الیاف برای تولید پارچه‌های گرم و ضخیم استفاده می‌شوند.
۳٫ ابریشم: الیاف ابریشم از کرم ابریشم به دست می‌آیند و بسیار نرم و لطیف هستند. این الیاف برای تولید پارچه‌های لوکس و زیبا استفاده می‌شوند.
۴٫ کتان: الیاف کتان از گیاه کتان به دست می‌آیند و بسیار مقاوم و خنک هستند. این الیاف برای تولید پارچه‌های تابستانی و محصولات خانگی مانند حوله استفاده می‌شوند.
۵٫ جوت: الیاف جوت از گیاه جوت به دست می‌آیند و بسیار محکم و سخت هستند. این الیاف برای تولید کیف و کفش، فرش و محصولات دیگر استفاده می‌شوند.
۶٫ کنف: الیاف کنف از گیاه کنف به دست می‌آیند و بسیار مقاوم و خنک هستند. این الیاف برای تولید پارچه‌های تابستانی و محصولات خانگی مانند حوله استفاده می‌شوند.
۷٫ صوف: الیاف صوف از گوسفندان و بزها به دست می‌آیند و بسیار گرم و نرم هستند. این الیاف برای تولید پارچه‌های زمستانی و محصولات دمپایی استفاده می‌شوند.
الیاف مصنوعی در صنعت نساجی:
۱٫ پلی استر: الیاف پلی استر از مواد خام نظیر پلیمرهای پلی استر تولید می‌شوند. این الیاف بسیار مقاوم و ماندگار هستند و برای تولید لباس‌های روزمره، لباس‌های ورزشی و محصولات دیگر استفاده می‌شوند.
۲٫ نایلون: الیاف نایلون از مواد خام نظیر پلیمرهای نایلون تولید می‌شوند. این الیاف بسیار قوی و انعطاف‌پذیر هستند و برای تولید لباس‌های ضد آب، لباس‌های شنا و محصولات صنعتی استفاده می‌شوند.
۳٫ پلی‌آمید: الیاف پلی‌آمید از مواد خام نظیر پلیمرهای پلی‌آمید تولید می‌شوند. این الیاف بسیار مقاوم و ماندگار هستند و برای تولید لباس‌های ورزشی، لباس‌های زیرانداز و محصولات صنعتی استفاده می‌شوند.
۴٫ پلی‌پروپیلن: الیاف پلی‌پروپیلن از مواد خام نظیر پلیمرهای پلی‌پروپیلن تولید می‌شوند. این الیاف بسیار سبک و مقاوم هستند و برای تولید فرش، کفش و محصولات صنعتی استفاده می‌شوند.
۵٫ الیاف کربن: الیاف کربن از مواد خام نظیر کربن تولید می‌شوند. این الیاف بسیار سبک و مقاوم هستند و برای تولید قطعات صنعتی، قطعات خودرو و محصولات فضایی استفاده می‌شوند.
۶٫ ویسکوز: الیاف ویسکوز از مواد خام نظیر سلولز تولید می‌شوند. این الیاف بسیار نرم و لطیف هستند و برای تولید لباس‌های زنانه، لباس‌های شب و محصولات دکوراسیون داخلی استفاده می‌شوند.
۷٫ پلی‌اکریلیک: الیاف پلی‌اکریلیک از مواد خام نظیر پلیمرهای پلی‌اکریلیک تولید می‌شوند. این الیاف بسیار نرم و سبک هستند و برای تولید لباس‌های زمستانی، روانکاری و محصولات دکوراسیون داخلی استفاده می‌شوند.
این الیاف مصنوعی نیز در تولید پارچه‌ها و محصولات نساجی دیگر استفاده می‌شوند و به عنوان جایگزین الیاف طبیعی استفاده می‌شوند.