آجر مصالحی است از سالیان دور در ایران استفاده شده است که اصلی‌ترین دلیل محبوبیت و پرکاربرد بودن آجر در ساخت ابنیه، وفور خاک مناسب خصوصا خاک رس در مرز و بوم میهن عزیزمان ایران بوده است.
ایرانیان در زمان‌های قدیم از خشت‌های گلی که نمونه‌های قدیمی آجرهای امروزی هستند، استفاده می‌کرده‌اند به طوری که تعداد زیادی از بناهای تاریخی و ارزشمند ایران با اجرای بنا و نمای آجری ایجاد شده‌اند.
امروزه نمونه‌های زیبایی از نمای آجری وجود دارد که توسط طراحان ایرانی ایجاد شده‌اند اما بدون شک اجرا و طراحی نمای آجری نیاز به مجری ماهری دارد؛ خصوصا امروزه که طراحی نما در قالب فرم‌های مدرن و پارامتریک خلق می‌شوند.
فرقی نمی‌کند که سلیقه شما به عنوان کارفرما نمای آجری سنتی، نمای آجری مدرن یا حتی نمای ساده در هر صورت اجرای نمای آجری بسیار در میان طراحان و سازندگان محبوب است و در نهایت شما می‌توانید طرحی مطابق سلیقه خود داشته باشید. امروز در این صفحه به بررسی سیستم‌های اجرای نمای آجری و تشخیص کیفیت کار یک مجری نمای آجری می‌پردازیم.
فهرست مطالبی که می‌خوانید:
- بخش اول:
- انواع سیستم های اجرای نمای آجری
- اجرای نمای آجرخشک
- اجرای نمای آجرملاتی
- اجرای نمای آجرچسبی
- نحوه اجرای آجرنسوزنما
- بخش دوم:
- متریال لازم برای اجرای نمای آجری
- هزینه اجرای نما با آجر
- نحوه بندکشی نمای آجری
- مدت زمان اجرای نمای آجری
- پرسش وپاسخ های متداول اجرای نمای آجری
انواع سیستم های اجرای نمای آجری
نمای آجری از جمله نماهای است که از گذشته تا به امروز کاربردی بوده و از طرفداران زیادی برخوردار است و در نماهایی مانند نمای ساختمان مسکونی بسیار استفاده میشود .
با پیشرفت تکنولوژی در عرصه‌ی معماری انواع آجر نماها در طرح و شکل‌های متفاوتی به وجود آمدند، علاوه بر آن روش‌های اجرایی دیگری نیز به وجود آمده که از سرعت اجرایی و مقاومت بالاتری برخوردار است، در این قسمت بیشتر با نحوه‌ی اجرای نمای آجری آشنا می‌شویم.
از جمله روش‌های اجرایی در نمای آجری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- اجرای آجر به روش ملاتی
- اجرای آجر به روش چسبی
- اجرای آجر با روش خشک
اجرای نمای آجر خشک
امروزه یکی از متداول‌ترین روش‌های اجرای نماها به صورت نمای خشک است.
در اجرای نمای خشک از هیچ‌گونه ملات یا چسبی استفاده نمی‌شود، و قطعات با استفاده از پیچ، ریل و قطعات فلزی بر روی ساختمان اجرا می‌شوند.
برای ساخت نما به روش خشک؛ ابتدا یک عایق حرارتی و سپس چهارچوبی که به عنوان نگهدارنده‌های آجر است را بر روی دیوار اصلی قرار می‌دهیم.
این چهارچوب می‌تواند از جنس چوب، فولاد و یا آلومینیوم باشد.
در مرحله بعد، آجرهای نما را با فاصله بر روی چهارچوب فیکس می‌کنیم.
فاصله بین چهارچوب و آجرهای نما خودشان عایق مناسبی هستند و نقش به‌سزایی در کاهش اتلاف انرژی دارند.
وزن پایین نمای خشک باعث مقاومت آن در برابر زلزله میشود و همچنین در هنگام وقوع زلزله تخریب کمتری نسب به نماهای دوغابی دارد.
در صورت آسیب دیدگی بخشی از نما در طی زمان، می‌توانید تنها قالب‌های آجری همان بخش را تعمیر و تعویض کنید.
در این نوع روش اجرایی کمترین پرتی مصالح وجود دارد، همچنین سرعت اجرایی در این نوع روش اجرایی از سرعت بالایی برخوردار است و از مقاومت بالایی برخوردار است و نیاز به کارگر حرفه‌ای برای اجرا ندارد.
شاید برایتان جالب باشد اما بعد از تخریب ساختمان هم می‌توانید از بست‌‌ها، قطعات فلزی، چهارچوب و قالب‌های آجری در ساختمان‌های دیگر استفاده کنید و یا آن‌ها را بازیافت کنید.
مزایای نصب آجر نما به روش خشک
اجرا به روش خشک در نمای آجری از جمله روش‌های جدید به حساب می‌آید که امروزه مورد توجه خیلی از کارفرمایان و طرفداران قرار گرفته است، حال به برخی مزایای در نمای آجری می‌پردازیم.
- وزن پایین نمای خشک باعث مقاومت آن در برابر زلزله میشود و همچنین در هنگام وقوع زلزله تخریب کمتری نسب به نماهای دوغابی دارد.
- در صورت آسیب دیدگی بخشی از نما در طی زمان، می‌توانید تنها قالب‌های آجری همان بخش را تعمیر و تعویض کنید.
- در این نوع روش اجرایی کمترین پرتی مصالح وجود دارد.
- سرعت اجرایی بالا
- مقاومت بالایی
- نیاز به کارگر حرفه‌ای برای اجرا ندارد.
- بعد از تخریب ساختمان هم می‌توانید از بست‌‌ها، قطعات فلزی، چهارچوب و قالب‌های آجری در ساختمان‌های دیگر استفاده کنید و یا آن‌ها را بازیافت کنید.
معایب نصب آجر نما به روش خشک
با این که این روش از مزایای زیادی برخوردار است، ولی نمی‌توان گفت هیچ معایبی در این نحوه‌ی اجرا وجود ندارد، در این بخش به چند مورد از معایب نمای آجری به روش خشک می‌پردازیم.
هزینه‌ی بالای اجرایی
در صورت اصولی اجرا نشدن، باعث افتادن آجرهای نما میشود.
اجرای نمای آجر ملاتی
متداول‌ترین و قدیمی‌ترین روش اجرای نماهای آجری با استفاده از ملات ماسه سیمان است.اجرای نمای آجری با ملات نیازی به محاسبه مهندسی خاصی ندارد و استادکاران تجربی نیز می‌توانند آن را اجرا کنند، اجرای این نوع نمای ساختمان استفاده از ملات؛ گزینه مناسبی برای پوشش دادن عیب‌های سطح دیوار اصلی ساختمان هستند، و باعث یکدست شدن سطح دیوار می‌شوند.یکی از معایب این روش؛ سرعت اجرایی پایین آن است.
در اجرا نماهایی با زمان محدود، بهتر است از این روش استفاده نشود زیرا؛ ملات‌ها برای خشک شدن و اجرای دقیق‌تر و بی‌عیب و نقص نیاز به زمان دارند و بدون در نظر گرفتن این فاکتور ممکن است که نمای شما استحکام خود را از دست بدهد.در این شیوه اجرا باید ظرافت خاصی داشته باشید تا دوغاب و ملات‌ها باعث کثیف شدن نما نشوند، همچنین این روش از پرتی مصالح ساختمانی زیادی برخوردار است و هزینه ی خرید را بالاتر می‌برد.
در روش ملاتی دو نوع حالت اجرایی داریم.
- اجرای همرمان دیوار و نمای ساختمان: در این روش اجرایی همزمان با دیوارچینی، آجرهای نما نیز اجرا میشود، تا پیوستگی لازم بین آجرهای پشت کار و آجرهای نما ایجاد شود.
یکی از نکات حائز اهمیت در این است که اندازه‌ی آجر نما با آجر پشت کار یکی باشد. - اجرا بعد از اتمام دیوارسازی: این نوع روش اجرایی همانطور که از نام آن پیداست، بعد از اجرای دیوار سازه‌ی اصلی بنا انجام میشود،نکته‌ی مهم در این روش این است که برای حفظ یکپارچگی و همبستگی بین نما و دیوار ساختمان، باید از اتصالات فلزی استفاده کرد.
این اتصالات فلزی از دو قطعه‌ی متصل شده به هم تشکیل شده‌اند که یک سر آن‌ها در داخل دیوار پشتیبان قرار می‌گیرد و سر دیگر آن، در درز افقی نما که با ملات پر شده است؛ جاسازی میشود.
مزایای نصب آجر نما به روش ملاتی
همانطور که پیشتر به آن اشاره کرده‌ایم، نمای آجری به روش ملاتی از جمله روش‌های است که از دیر باز متداول بوده، حال به چند مورد از مزایای این روش اجرایی در نمای آجری می‌پردازیم.
- هزینه‌ی پایین اجرایی
- نیاز به محاسبه‌ی خاصی ندارد و به راحتی قابل اجرا است
معایب نصب آجرنما ب روش ملاتی
- هر روش اجرایی علاوه بر مزایای از معایبی نیز برخوردار است، که دانستن این معایب می‌تواند در اجرای نمای خوب تاثیرگذار باشد.
- از جمله معایب نمای آجری به روش ملاتی:
- سرعت اجرایی پایین
- پرتی مصالح زیاد
- طرافت در اجرا باید زیاد باشد در غیر این صورت نما کثیف میشود.
- در صورت اجرای نادرست مقاومت پایینی پیدا می‌کند.
اجرای نمای آجرچسبی
- مهمترین معیار برای اجرای نمای آجری با استفاده از چسب، انتخاب و استفاده از چسب مخصوص است.
- چسب مخصوص این شیوه اجرای نما مانند؛ یک ماده ارتجاعی عمل می‌کند و به اصطلاح الاستیک است، که ضربات وارده به دیوار اصلی ساختمان و همچنین نما را خنثی می‌کند و باعث مقاومت نما و دیوار زیرکار نما که همان دیوار اصلی ساختمان است میشود.
- نکته حائز اهمیت در این نوع از اجرای نمای آجری این است؛ که زیرسازی در این روش اجرایی در نمای آجری باید کامل و یکدست با چسب پوشانده شود (دقت کنید که ضخامت چسب از ۳ تا ۷ میلیمتر تجاوز نکند) تا اگر در هنگام بارندگی آب به داخل نما نفوذ کرد، چسب‌ها مانع رسیدن آب به بستر و دیوار اصلی شود.
- اما پیش از آن لازم است که بر سطح دیوار پلاستر سیمانی اجرا شود.
پلاستر سیمانی؛ لایه‌ای از ملات سیمان است که به صورت یکدست بر روی دیوار کشیده میشود و مانع نفوذ رطوبت به دیوار اصلی شده و نمی‌گذارد شرایط محیطی بر بدنه اصلی ساختمان تاثیر بگذارد.
در این روش بندکشی درست مابین قطعات آجر نیز قابل اهمیت است که از نفوذ رطوبت به داخل نما جلوگیری کند.
در صورت اجرای نادرست بندکشی؛ رطوبت به داخل نما نفوذ کرده، در فصل سرما یخ می‌زند و باعث ایجاد ترک و افتادن آجرها در نما میشود.
نحوه اجرای آجر نسوز نما
آجر نسوز؛ نوعی از آجر است که از ترکیب خاک نسوز و خاک چینی به دست می‌آید.
این آجرها را می‌توانید با استفاده از ملات و یا چسب در نمای ساختمان اجرایی کرد.
در نظر داشته باشید که بهترین زمان اجرای این نما در فصول گرم سال است و اجرای آن در فصول سرد توصیه نمی‌شود، چراکه در فصول سرد به علت سرما و یخ‌زدگی امکان ایجاد شوره بر روی آجرها بسیار زیاد است.
نحوه اجرای نما با آجرهای نسوز و با استفاده از ملات به صورت شمشه ملاتی است:
- شمش آجر بر روی نما قرار داده میشود.
- ملات مرغوب و مورد نظر را پشت آجرها می‌ریزیم.
- در نهایت بندکشی اصولی آجرها را انجام می‌دهیم.
مزایای استفاده از آجرنسوز نما
همانطور که از نام این نوع آجر پیداست، این نوع آجر در مقابل اشتعال مقاوم است، حال برخی از مزایای آجر نسوز را برای شما نام می‌بریم.
- تحمل حرارت‌های بسیار بالا را دارد.
- تنوع در رنگ و اندازه
- این آجرها علاوه بر جلوگیری از اتلاف انرژی و حرارت؛ به دلیل جنسی که دارند باعث جذب انرژی خورشید و انتقال آن به داخل ساختمان در فصل سرما می‌شوند و عکس همین عملکرد را در فصل‌های گرم سال انجام می‌دهند.
- آجرهای نسوز به علت جذب آب بالایی که دارند، نیازی به زنگ‌آب کردن ندارند و تنها با آب موجود در ملات زیر کار چسبندگی لازم را به دست می‌آورند.